Jerzy Paszek

Biografia

Urodzony 23 kwietnia 1940 roku w Czechowicach-Dziedzicach (koło Bielska-Białej). Ukończył studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim (1963) i obronił doktorat w Instytucie Badań Literackich PAN (1970). Profesorem zwyczajnym został w roku 1994. Od 1971 do 2010 roku pracował na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Śląskiego, w Instytucie Nauk o Literaturze Polskiej. Pełną bibliografię (215 pozycji) zawiera tom pt. Alfabet Paszka: Berent, stylistyka (i okolice), Żeromski, wydany pod redakcją Jana Jakóbczyka, Krystyny Kralkowskiej-Gątkowskiej i Magdaleny Piekary (Katowice 2010).

Najważniejsze książki:  Styl powieści Wacława Berenta (Katowice 1976), Sztuka aluzji literackiej. Żeromski – Berent – Joyce (Katowice 1984), Tekst i styl „Popiołów” (Wrocław 1992), Żeromski (Wrocław 2001, seria A to Polska właśnie), Muchomory i zimowity. Kłącza i złącza powieści XX wieku (Katowice 2003). Napisał ponad 50 recenzji w pismach polonistycznych („Pamiętnik Literacki”, „Teksty”, „Ruch Literacki”, „LiteRacje”). W XXI wieku głównie pisuje eseje o literaturze w takich czasopismach, jak: „Opcje”, „Kultura Współczesna”, „Stylistyka” i „Śląsk” (oraz wymienione wcześniej). Zajmuje się tekstologią i problemami przekładu artystycznego (współpraca z prof. Piotrem Fastem w jego licznych tomach i seriach wydawniczych). Gra w scrabble.

Należy do Górnośląskiego Towarzystwa Literackiego.

Próbka tekstu

Bibliografia

Publikacje zwarte:

Stylistyka. Przewodnik metodyczny. Katowice 1974.

Styl powieści Wacława Berenta. Katowice 1976.

Sztuka aluzji literackiej. Żeromski – Berent – Joyce. Katowice 1984.

Wacław Berent – pisarz elitarny. Wrocław 1990.

Gustaw Herling-Grudziński. Katowice 1992.

Tekst i styl „Popiołów”. Wrocław 1992.

PrzeczyTacie „Ferdydurke”. Szkolna encyklopedia języków Ferdydurki. Katowice 1998 (współaut. F. Mazurkiewicz).

Żeromski. Wrocław 2001.

Muchomory i zimowity. Kłącza i złącza powieści XX wieku. Katowice 2003.

M-szał słówek. Piątki, czyli 24 000 słów pięcioliterowych z przedłużeniami (i bez nich), tudzież 4 000 haseł słownika trudniejszych wyrazów. Katowice 2005 (skrypt dla skrablistów).

Artykuły (wybór):

Funkcja archaizacyjna metaforyki „Popiołów”. W: O prozie polskiej XX wieku. Materiały konferencji ogólnopolskiej w Toruniu, listopad 1968. Red. A. Hutnikiewicz, H. Zaworska. Wrocław 1971, s. 9-38.

„Świat ognia” w literaturze lat 1890-1918. W: Młodopolski świat wyobraźni. Red. M. Podraza-Kwiatkowska. Kraków 1977, s. 133-190.

„Popioły” a „Pałuba” i „Próchno”. Paralela stylistyczna. W: Stefan Żeromski. W pięćdziesiątą rocznicę śmierci. Red. Z. Goliński. Warszawa 1977, s. 227-257.

Artysta w powieści katastroficznej („Próchno” – „Wesele hrabiego Orgaza” – „Pożegnanie jesieni” – „Doktor Faustus”). W: Katastrofizm i awangarda. Red. T. Bujnicki, T. Kłak. Katowice 1979, s. 7-22.

Styl Struga. W: Proza Andrzeja Struga. Studia. Red. T. Bujnicki, S. Gębala. Warszawa 1981, s. 111-122.

Stylistyczna problematyka nowelistyki Sienkiewicza. W: Henry Sienkiewicz. Tradycja – kreacja – styl. Red. H. Bursztyńska. Katowice 1982, s. 26-53.

Berent i naturalizm. W: Problemy literatury polskiej okresu pozytywizmu. Seria III. Red. E. Jankowski, J. Kulczycka-Saloni przy współudziale E. Pieńkowskiej-Rohozińskiej. Wrocław 1984, s. 241-255.

ABC semantyki tekstu „Latarnika”. W: „Latarnik” Henryka Sienkiewicza. Interpretacje. Red. T. Bujnicki, H. Bursztyńska. Katowice 1984, s. 120-137.

Polotny staffizm Wierzyńskiego. W: Skamander. T. 5: Studia o twórczości Kazimierza Wierzyńskiego. Red. I. Opacki przy współudziale R. Cudaka. Katowice 1986, s. 7-28.

Słonimski o Berencie, czyli nie-„Jedna strona medalu”. W: Skamander. T. 6: Studia o twórczości Antoniego Słonimskiego. Red. I. Opacki przy współudziale A. Węgrzyniak. Katowice 1988, s. 157-168.

Rewolucja językowa w młodej prozie polskiej. W: Język – kultura – społeczeństwo. Red. S. Dubisz. Warszawa 1990, s. 109-113.

O pożytkach nieprzetłumaczalności. Na marginesie „After Babel” Steinera. W: Przekład artystyczny. T. 1: Problemy teorii i krytyki. Red. P. Fast. Katowice 1991, s. 32-48.

Amerykański czytelnik Różewicza. W: Przekład artystyczny. T. 4: Różewicz tłumaczony na języki obce. Red. P. Fast. Katowice 1992, s. 24-37.

O rymie Brodskiego. W: O Brodskim. Studia, szkice, refleksje. Red. P. Fast. Katowice 1993, s. 133-147.

Berentowe biesiadowanie. Przyczynek do sympozjologii. W: Oczywisty urok biesiadowania. Red. P. Kowalski. Wrocław 1998, s. 178-184.

„Blady blask”. Plagiat i antyplagiat filologów. W: Złota księga. Ścieżkami współczesnego literaturoznawstwa i językoznawstwa. Red. S. Gajda. Opole 2001, s. 247-260.

Kalambur w „Panu Tadeuszu”. W: Tkanina. Studia, szkice, interpretacje. Red. A. Węgrzyniak, T. Stępień. Katowice 2003, s. 50-57.

Poetycki debiut Kruczkowskiego. W: Literackie Zagłębie. Red. M. Kisiel, P. Majerski. Sosnowiec 2003, s. 35-45.

Słowackiego euforia eufonij. W: Spotkanie. Księga jubileuszowa dla Profesora Aleksandra Wilkonia. Red. M. Kita, B. Witosz. Katowice 2005, s. 333-348.

Berent a Mickiewicz. W: W cieniu Mickiewicza. Red. J. Lyszczyna, M. Bąk. Katowice 2006, s. 320-328.

Dwie wersje jednego sonetu. W: Po pierwsze: Śląsk. Tadeuszowi Kijonce w siedemdziesiątą rocznicę urodzin. Red. M. Kisiel, T. Sierny. Katowice 2007, s. 90-92.

Horror errat. W: Idea przemiany. T. 2: Zagadnienia literatury, kultury, języka i edukacji. Red. P. Fast, M. Duś. Częstochowa 2007, s. 79-91.

Siatka asonansów Netza. W: Nie byłem sam. Na siedemdziesięciolecie Feliksa Netza. Red. M. Kisiel, T. Sierny. Katowice 2009, s. 253-263.

Żeromski – Nobel – Smętek. W: Stefan Żeromski wobec niepodległości. Red. R. Handke. Warszawa 2010, s. 87-92.